Dekontruksi Dongeng Sangkuriang jeung Maling Kundang
Ku: Ari Karnanda
Kang Toyib bapana si Sangkuriang tѐh inidit rѐk neangan pagawѐan ka sabrang ka Palѐmbang. Tapi geus sapuluh taun lilana si Kang Toyib teu balik-balik ka imah. Pondok carita si Sangkuriang geus gede di titah ku indungna Dayang Sumbi pikeun nyusul bapana si Kang Toyib ka Palembang.
Barang nepi di Palembang, geus nѐang kaditu kadieu teu kapanggih waѐ ѐta si Kang Toyib tѐh, nu akhirna lainna panggih jeung bapana tapi kalahka panggih jeung jodona. Kacaritakeun si Sangkuriang menangkeun putri raja nu kacida bengharna. Sapuluh tahun tidinya, si Sangkuriang teu balik-balik ka imah da geus ngarasa merenah sarta naon nu dipikahayang bisa kacumponan. Harita Dayang Sumbi tѐh kesel geus nungguan sakitu lilana eweuh torojol waѐ balik, akhirna Dayang Sumbi indit nyusul si Sangkuriang ka Palembang.
Sanepina di Palembang Dayang Sumbi neangan si Sangkuriang, tatanya kaditu kadieu nu akhirna aya bѐja yѐn si Sangkuriang geus kawin jeung putri raja. Hiji mangsa si Sangkuriang inidit ka pasar manѐhna panggih jeung wanoja nu kacida geulisna, geulis nu kawanti-wanti nu matak narik kana ati, harita dina jero hatѐna si Sangkuriang “Duh ѐta wanoja meni kuatka geulis-geulis teuing, kuring kudu bisa menangkeun ѐta wanoja”, sanajan manѐhna geus boga pamajikan tapi teuing kunaon harita si Sangkuriang bet hayang menangkeun wanoja ѐta.
Caritana si Sangkuriang nyamperkeun ѐta wanoja, tuluy pok tѐh langsung ngomong yѐn manѐhna hayang ngawin ѐta wanoja, sihorѐng wanoja nu dipikahayang ku si Sangkuriang tѐh indungna sorangan, Dayang Sumbi nu awѐt ngora kusabab manѐhna geus pernah ngadahar daging si Tumang, jadi sanajan geus kolot gѐ angger ragana mah ngora kѐnѐh. Dayang Sumbi geus apal tianggalna yѐn ѐta tѐh si Sangkuriang anakna sorangan. Kusabab kitu, Dayang Sumbi teu narima ajakan si Sangkuriang nu menta kawin jeung manѐhna. Teu tarima si Sangkuriang di tampik ku wanoja ѐta, akhirna si Sangkuriang ngancam lamun teu bisa kawin jeung manѐhna ѐta wanoja bakal di teuleumkeun ka laut.
Harita Dayang Sumbi teu bisa nolak kusabab si Sangkuriang jeung ajudan-ajudan karajaan lengkep bari marawa tombak jeung pedang, lamun kahayang si Sangkuriang teu diturut lain teu mungkin ѐta tombak jeung pedang bisa nuncleb dina diri Dayang Sumbi.
Dayang Sumbi boga pisarat pikeun si Sangkuriang, pѐk manѐhna bisa dikawin ku si Sangkuriang asal kudu dijieunkeun parahu pikeun manѐhna indit jang bulan madu, dina waktu sapeuting kudu jadi ѐta parahu tѐh. Teu loba ngѐlak deui si Sangkuriang langsung nyanggupan ѐta sarat Dayang Sumbi.
Peutingna si Sangkuriang ngumpulkeun bala tentarana pikeun nyieun parahu, barang wanci maju ka subuh, ѐta parahu geus rѐk anggeus. Si Sangkuriang bungah pisan manѐhna tѐrѐh nganggeuskeun ѐta parahu. Tapi kusabab Dayang Sumbi mah sakti akhirna saacan ѐta kapal rѐngse kabѐh, tuluy kedal weѐh uucapan Dayang Sumbi “Sangkuriang, saѐstuna kuring tѐh indung manѐh, kuring teu bisa kawin jeung anak sorangan, Jadi Batu Siah!”, gleger......!! Dibarѐngan ku sora guludug jeung kilat nu meulah langit, jadi poѐk, tidinya si Sangkuriang di kutuk jadi Batu!.
***
